Čuvari Milićevog dela
O srednjevekovnom Lazarevom gradu
iz 1371. godine, jezgru oko koga se razvio Kruševac u koji se danas dolazi
različitim povodima (poslovni, sportski, kulturni, turistički…) ispisano je
mnogo redova. Dobro je poznato, ali nije na odmet ponoviti da se u kompleksu
arheološkog parka, nekadašnje prestonice Srbije, nalaze dvorska crkva Lazarica,
ostaci Donžon kule i Kneževog dvora. Znamo i da je mnogo godina kasnije, 1971.
godine povodom proslave „Šest vekova Kruševca“ postavljen spomenik knezu
Lazaru. U sastavu ovog lokaliteta je Narodni muzej sa bogatim fondom u kome je
poseban akcenat stavljen na doba kneza Lazara i prvorođenog mu sina despota
Stefana u čiju je slavu i sagrađena Lazarica 1376.godine.
Prema rečima Nebojše Lapčeviča, domaćina i urednika programa u
Legatu, u pitanju su slike iz srpske istorije, od Stefana Nemanje
do savremenog doba, sa akcentom na Kosovski boj.
- Usled nemogućnosti da svoj
ciklus slika „Kosovo,
pvi prag Srbije“ izloži kao stalnu postavku u zamišljenoj kuli kraj Gračanice i
delimično u istorijskom muzeju u Prištini, slikar je izabrao naš grad. Postavio
je uslov da slike budu u objektu koji gleda ka crkvi Lazarici. Pored slika, ostavio je i svoj
prvi štafelaj, četkice, kapu, plašt... Za staratelja galerije, odredio je Ljubišu
Batu Đidića, kruševačkog književnika, koji je ujedno predsednik saveta legata. Želeo je Milić ovde da ima i
svoju slikarsku školu. Nažalost, umro je decembra 2.000. godine, a legat je iz
različitih razloga skoro osam godina bio pod ključem. Javnosti je ponovo
dostupan od pre dve godine i to na prostoru od oko 300 kvadrata u tri nivoa. Samostalno,
ali i u saradnji sa turističkom organizacijom mi sada polako pokušavamo da
izađemo u javnost, jer mnogo ljudi i ne zna da jedini legat poznatog slikara
ustvari imamo mi u Kruševcu, objašnjava Lapčević.
Legat
je pod okriljem Kulturnog centra i u njemu se bar dva puta mesečno organizuju
izložbe drugih autora, akademskih slikara, a pravilo je da ostave po jednu
sliku u fond Milića od Mačve. Osim toga, tradicionalno, svakog decembra
organizujemo „Druželjublje
za Milića“ koje okuplja pesnike i slikare. Tom prilikom se za učesnike i
posetioce priprema pasulj po receptu Milića od Mačve.
Još
dva mesta u Kruševcu krase dela poznatog slikara. U holu Doma sindikata u blizini spmenika Kosovskim junacima
(na centralnom trgu) na prostoru od 40 metara kvadratnih je zidna freska
"Obretenje Lazarevo" Drugi kruševački trg Kosturnicu u
blizini crkve Svetog Đorđa, krasi skulptura „Majka Srbija i Majka Grčka“, takođe
autorsko i, jedino vajarsko delo Milića od Mačve.
Tekst i foto: Senka Lučić
